Anh Nguyễn Văn A có mảnh đất tại phường X, quận Y, thành phố H.
Năm 2020, A chuyển nhượng thửa đất trên cho anh Đỗ Văn B với giá 4 tỷ đồng, hợp đồng chuyển nhượng được giao kết và công chứng theo đúng quy định của pháp luật. A đã nhận đủ tiền theo hợp đồng, nhưng do B bận công tác nên chưa làm thủ tục sang tên GCN QSDĐ.
Năm 2022, A lợi dụng việc B ở xa không thể xác minh hồ sơ chuyển nhượng, A tiếp cận và rao bán thửa đất trên cho anh Trần Văn C với giá 3 tỷ đồng. Sau khi chuyển tiền cho A, anh C đã làm thủ tục cấp GCN QSDĐ. Sau đó, anh C tiến hành xây dựng nhà trên thửa đất này, trong quá trình thực hiện thì anh B đã phát hiện và làm đơn tố giác đến cơ quan điều tra.
Hỏi: Vậy anh A bị truy tố về tội gì, ai là bị hại?
Trả lời:
Trong trường hợp này, hợp đồng giao dịch giữa A và B được xác lập hợp pháp, được công chứng theo quy định của pháp luật theo quy định tại Điều 117 và Điều 401 của Bộ luật dân sự 2015 (Hợp đồng đã được công chứng, chứng thực, B đã thực hiện xong nghĩa vụ trả tiền, A đã nhận đủ tiền).
Điều 117. Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
1. Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;
b) Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
c) Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
2. Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.
Điều 401. Hiệu lực của hợp đồng
1. Hợp đồng được giao kết hợp pháp có hiệu lực từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác.
2. Từ thời điểm hợp đồng có hiệu lực, các bên phải thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhau theo cam kết. Hợp đồng chỉ có thể bị sửa đổi hoặc hủy bỏ theo thỏa thuận của các bên hoặc theo quy định của pháp luật.
Do đó, mảnh đất này đã thuộc sở hữu của B theo hợp đồng chuyển nhượng giữa A và B.
Việc A tiếp tục sử dụng mảnh đất để thực hiện giao dịch chuyển nhượng mảnh đất này cho C là dùng thủ đoạn gian nối để chiếm đoạt tiền của anh C, A lợi dụng việc B chưa làm thủ tục sang tên, cố tình sử dụng thông tin sai sự thật để thuyết phục C mua mảnh đất này. Đủ căn cứ cho thấy A phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174 BLHS 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) với bị hại là anh C và giá trị chiếm đoạt là 3 tỷ đồng mà A đã nhận của C.
Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ96.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm;
đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
e) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
g)97 (được bãi bỏ)
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
b)98 (được bãi bỏ)
c) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b)99 (được bãi bỏ)
c) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
